Το φαινόμενο της σχολικής βίας και του εκφοβισμού λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις και έχει αρνητικές συνέπειες τόσο στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών όσο και στη διαδικασία μάθησης.


Τί είναι, η Σχολική Βία;

Είναι το φαινόμενο κατά το οποίο ένας μαθητής κάνει επίδειξη δύναμης, απειλεί και εξαναγκάζει έναν πιο αδύνατο και μικρότερο συμμαθητή του. Αυτό που κάνει ο συγκεκριμένος μαθητής  είναι να επιβάλλει τη θέλησή του, επειδή είναι μεγαλύτερος και δυνατότερος από τον συμμαθητή του. Συνήθως, η πράξη αυτή είναι επαναλαμβανόμενη, σκόπιμη και συχνή. Ο «θύτης» επιτίθεται με διάφορους τρόπους στο «θύμα» του πολλές φορές.





Μορφές βίας:

1) Σωματική Βία: Συμβαίνει όταν ένας μαθητής επιτίθεται και χτυπά με χέρια ή/και πόδια έναν άλλον συμμαθητή του.

2) Λεκτική Βία: Συμβαίνει όταν ένας μαθητής επιτίθεται φωνάζοντας, βρίζοντας και προσβάλλοντας έναν άλλον συμμαθητή του.

3) Συναισθηματική/Ψυχολογική Βία: Στην περίπτωση αυτή, ένας μαθητής λέει ψέματα και κουτσομπολεύει κάποιον συμμαθητή του, με σκοπό να τον κάνει να αισθανθεί άσχημα ή να μην τον κάνουν παρέα οι άλλοι συμμαθητές του.

4) Κοινωνικός Αποκλεισμός: Είναι ίδια μορφή βίας με την προηγούμενη (συναισθηματική/ψυχολογική βία). Μπορεί, όμως, να μην έχει στοιχεία κουτσομπολιού και ψευδών ειδήσεων και να περιορίζεται μόνο στον αποκλεισμό από την ομάδα. Η συναισθηματική – ψυχολογική βία και ο κοινωνικός αποκλεισμός αφορούν σε απειλές (έμμεση μορφή βίας) και όχι σε απ’ ευθείας επιθέσεις του «θύτη» προς το «θύμα».

5) Ηλεκτρονική Βία: Στην περίπτωση αυτή, πρόκειται για μια «νέα» μορφή βίας που βασικό συστατικό της είναι ο τρόπος εφαρμογής της. Στην ουσία πρόκειται πάλι για λεκτική και συναισθηματική/ψυχολογική βία, η οποία όμως πραγματοποιείται μέσα από κινητά τηλέφωνα (με ηλεκτρονικά μηνύματα-sms, ανώνυμες κλήσεις) και με την δημοσιοποίηση προσωπικών στοιχείων ή και άλλων ευαίσθητων πληροφοριών που αφορούν στο «θύμα» σε διάφορα δημοφιλή δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης (π.χ., facebook, instagram, twitter). Εναλλακτικά, η ηλεκτρονική βία (που είναι γνωστή και ως «κυβερνο-εκφοβισμός») μπορεί να πάρει τη μορφή ανάρτησης κακοηθειών, κακόβουλων σχολίων, προσωπικών φωτογραφιών (πραγματικών ή παραποιημένων) του «θύματος» με σκοπό να το φέρουν σε δύσκολη θέση.


.


Υπάρχουν τρόποι να αντιμετωπίσουμε τη σχολική βία και τον εκφοβισμό και να τον εξαλείψουμε από τα σχολεία μας;

Σίγουρα υπάρχουν, αλλά απαιτείται μεγάλη και συστηματική και μακροχρόνια προσπάθεια από όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας (εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς).

Το πρώτο πράγμα που θα μπορούσες να κάνεις είναι να μην είσαι απαθής και βουβός. Αν συμβεί σε σένα, νιώσε άνετα να μιλήσεις σε κάποιον. Μην κλείνεσαι και μην περιμένεις «απλά» να «περάσει και αυτό το συμβάν». Μίλησε σε κάποιον συμμαθητή σου που εμπιστεύεσαι και τον θεωρείς δικό σου φίλο, μίλησε στους γονείς σου, μίλησε στους εκπαιδευτικούς σου. Το ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ εδώ είναι να μιλήσεις και να μοιραστείς με κάποιον άλλον το πρόβλημά σου. Μην περιμένεις βουβά. Το πρόβλημα της σχολικής βίας και του εκφοβισμού αφορά όλη τη σχολική κοινότητα που έχει υποχρέωση να παρέμβει. Αν η βία χτυπήσει την πόρτα ενός δικού σου φίλου, στάσου πλάι του. Η παρουσία σου δίπλα του μπορεί να είναι καταλυτικής σημασίας και να σημαίνει πολλά για τον ίδιο. Να νιώσει πως έχει ένα άτομο δίπλα του που νοιάζεται για τον ίδιο και δεν τον αφήνει μόνο του στα δύσκολα. Δυο άτομα είναι περισσότερα από ένα - και δεν είναι μόνο θέμα αριθμητικής υπεροχής. Είναι η αίσθηση που γεννάται στο «θύμα» πως έχει κάποιον πλάι του να τον στηρίξει και να του σταθεί στα δύσκολα. Φυσικά και στην περίπτωση αυτή είναι εξίσου σημαντικό να ΜΙΛΗΣΕΙΣ κι εσύ σε κάποιον (έναν καθηγητή για παράδειγμα) για το πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο φίλος σου στον οποίο συμπαραστέκεσαι. Περνώντας από το ατομικό στο ομαδικό επίπεδο παρέμβασης:

Τί θα μπορούσαμε να κάνουμε ως τμήμα, ως τάξη, ως σχολική κοινότητα;

 Ως μαθητές, θα μπορούσαμε να εκφράσουμε τις επιθυμίες μας και τα θέλω μας με τρόπο ειρηνικό και μέσα από τον διάλογο. Μέσα σε αυτό το κλίμα διαλόγου και επικοινωνίας, εκφράζουμε όλοι (ελεύθερα) τις απόψεις μας για τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία τα δικά μας και των άλλων. Διάλογος σημαίνει ακούω και μετά μιλάω. Μιλάω με επιχειρήματα και προσπαθώ να έρθω σε μια συμφωνία με τον άλλο. Δεν σημαίνει να τον νικήσω. Στο θέμα της σχολικής βίας και του εκφοβισμού δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι. Όλη η κοινότητα χάνει όταν συμβαίνουν τέτοια περιστατικά. Πολλές φορές νιώθουμε θυμωμένοι με αυτά που συμβαίνουν γύρω μας. Ο θυμός που νιώθουμε μπορεί να οδηγήσει σε επιθετική συμπεριφορά. Το να ξέρω πώς να διαχειριστώ το θυμό μου, να εκφράσω λεκτικά τα συναισθήματά μου και να επιλέξω σωστές μορφές συμπεριφοράς είναι ένα άλλο βήμα. Υπάρχουν δημιουργικοί τρόποι, για να εκφράσεις τον θυμό σου και την οργή σου. Ζήτησε βοήθεια από έναν ειδικό σύμβουλο.

Ως σχολική τάξη, εργαζόμαστε σαν μια ομάδα. Βάζουμε κανόνες συμπεριφοράς και τους τηρούμε. Στηριζόμαστε ο ένας τον άλλον. Φροντίζουμε ο ένας τον άλλο. Όλοι έχουν δικαίωμα έκφρασης των απόψεών τους και κανενός οι απόψεις δεν είναι κατώτερες από τις απόψεις κάποιου άλλου συμμαθητή. Στη σχολική μας τάξη, στη σχολική μας οικογένεια, όλοι είμαστε ισότιμα μέλη. Κανείς δεν είναι καλύτερος από τους υπόλοιπους.  Ο καθένας έχει τον ρόλο του και όλοι φροντίζουν όλους. Στη σχολική μας κοινότητα είμαστε όλοι ίσοι μεταξύ ίσων. Αν σας επιτεθούν, αν δεχθείτε προσβολές ή επιθέσεις από άλλους συμμαθητές σας, η λύση δεν είναι να ανταπαντήσετε και να κάνετε κι εσείς το ίδιο. Η βία γεννάει βία. Αντίθετα, απομακρυνθείτε από το συμβάν και αναζητήστε έναν μεγαλύτερο (γονιό, εκπαιδευτικό), για να επιληφθεί του επεισοδίου. Αυτή η πράξη δεν σας κάνει αδύνατους, αλλά δείχνει πως μπορείτε με τρόπο ήρεμο και νηφάλιο να αντιμετωπίσετε μια δύσκολη κατάσταση


Πηγή:Εκπόνηση επιμορφωτικού εκπαιδευτικού ενημερωτικού υλικού και προγράμματος σπουδών επιμόρφωσης